هفته نامه سلامت می گوید:زور زدن ممنوع

شنبه یکم بهمن ۱۳۸۴

هفته نامه سلامت می گوید:زور زدن ممنوع

دكتر سيدمحمد ابوترابي
مادر در حين زايمان هم بايد درد انقباضات رحمي را تحمل كند و هم زور بزند. اين شيوه‌اي است كه اين روزها براي زايمان سريع‌تر و راحت‌تر وجود دارد و تقريبا همه بلوك‌هاي زايمان به آن پايبندند. ولي محققان دانشگاه تگزاس طور ديگري فكر مي‌كنند و مي‌گويند مجبور كردن مادر به زور زدن هنگام زايمان تاثير كمي بر مدت زايمان دارد و با عوارض بعدي همراه است.
مادران هر كاري مي‌خواهند، بكنند!
نتايج تحقيقات دانشمندان دانشگاه تگزاس نشان داد، هدايت زايمان به صورت مجبور كردن مادر به زور زدن تاثير آنچناني بر مدت زايمان ندارد و در عين حال اين زنان معمولا پس از زايمان دچار عوارض و مشكلاتي در مثانه خود مي‌شوند. اين محققان در مطالعه خود، 023 مادر را كه براي اولين بار زايمان مي‌كردند، مورد بررسي قرار دادند. به اين ترتيب كه آنها اين مادران را به دو گروه تقسيم كردند:در گروه اول زايمان مادران هدايت مي‌شد و مادران در طول انقباض رحمي مجبور مي‌شدند كه به مدت 01 ثانيه زور بزنند و در گروه دوم زايمان مادران روند طبيعي خود را طي مي‌كرد و اصلا مادر مجبور به زور زدن نبود. نتيجه مقايسه مدت زايمان اين دو گروه نشان داد، مرحله دوم زايمان مادراني كه مجبور به زور زدن هستند، به طور متوسط 64 دقيقه طول مي‌كشد و مرحله دوم زايمان مادراني كه مجبور به زور زدن نيستند، به طور معمول 95 دقيقه به طول مي‌انجامد. بر همين اساس، دانشمندان دانشگاه تگزاس مي‌گويند كه مجبور كردن مادر به زور زدن هنگام زايمان خيلي طول زايمان را كم نمي‌كند. مرحله دوم زايمان، از زماني كه دهانه رحم كاملا باز مي‌شود و بچه شروع به پائين آمدن مي‌كند،‌شروع شده و تا تولد نوزاد به طول مي‌انجامد. در مرحله بعدي محققان از اين 023 مادر خواستند تا سه ماه بعد دوباره براي بررسي عوارض زور زدن هنگام زايمان مراجعه كنند. اما 821 مادر حرف اين محققان را گوش كردند. لذا اين دانشمندان با بررسي اين 821 مادر دريافتند،‌مادراني كه مجبور به زور زدن مي‌شوند، دچار كاهش ظرفيت مثانه و فشار اوليه ادرار مي‌شوند. البته محققان معتقدند، عملكرد مثانه با گذشت زمان به حالت طبيعي خود برمي‌گردد ولي در طول سه ماه اول بعد از زايمان همراه با زور زدن،‌اين عملكرد مشكل دارد. همچنين اين دانشمندان معتقدند، عضلات كف لگن با زور زدن هنگام زايمان براي مدتي دچار مشكل مي‌شود و همين امر باعث مي‌شود كه فشار اوليه ادرار براي مدتي كاهش يابد. دكتر استيون بلوم استاد زنان و زايمان دانشگاه تگزاس و سرپرست اين تحقيق در اين باره مي‌گويد: <در اغلب موارد بهترين كار اين است كه هنگام زايمان هر طور كه مادر راحت‌تر است رفتار كند.> ولي دكتر كنت‌لونو يكي از اساتيد ديگر دانشگاه تگزاس در يك اظهارنظر مي‌گويد: <با وجود نتايج اين تحقيق من نمي‌توانم بگويم كه ديگر نبايد مادران هنگام زايمان زور بزنند.> اما دكتر مگي‌بلات متخصص زنان و زايمان بيمارستان سلطنتي ويكتوريا در نيوكاسل انگلستان درباره نتايج اين تحقيق مي‌گويد: <پزشكان فكر مي‌كنند كه تشويق كردن مادران به زور زدن در هنگام زايمان كار درستي است. ولي ما در، حال كنار گذاشتن اين كار و اجازه دادن به مادر براي رفتار كردن طبق خواسته خود هستيم.>

▲منوراژي؛ بيماري قرمز پررنگ

اگر خونريزي ماهانه در خانم‌ها شديد يا طولاني باشد، پزشكان به آن مي‌گويند منوراژي يا هايپرمنوره.

دكتر مهشيد چايچي
اغلب زنان در دوره‌اي از زندگي خود، خونريزي شديد قاعدگي را تجربه مي‌كنند. بعضي از آنها تقريبا در تمامي دوره‌ها خونريزي شديد دارند. پزشكان اصطلاحا به اين خونريزي شديد يا طولاني، <منوراژي> يا <هايپرمنوره> مي‌گويند.
عادت ماهانه زنان تقريبا هر 82 روز يكبار رخ مي‌دهد. البته ممكن است خصوصيات قاعدگي از جمله طول دوره‌ ماهانه و طول خونريزي و شدت آن از زني تا زن ديگر متفاوت باشد. اگرچه معمولا خونريزي ماهانه 5 تا 7 روز طول مي‌كشد و در كل 06 تا 052 ميلي‌متر (معادل 4 قاشق غذاخوري يا حدود يك فنجان) در اين مدت خون از دست مي‌رود، اما خونريزي ماهانه خفيف يا شديد،‌منظم يا نامنظم، دردناك يا بدون درد،‌طولاني يا كوتاه همگي طبيعي هستند.
با وجود اينكه خونريزي شديد ماهانه در ميان زنان در پيش از يائسگي شايع است، تنها درصد كمي از زنان آنقدر زياد خون دفع مي‌كنند كه در حد <منوراژي> باشد. براي اينكه خونريزي‌ ماهانه به حد منوراژي برسد بايد حداقل بعضي از علايم زير را ايجاد كند:
)1 خونريزي به حدي برسد كه يك نواربهداشتي يا بيشتر در يك ساعت كاملا خيس شود و اين وضع تا ساعت‌هاي متمادي طول بكشد.
)2 در طول شب نياز به تعويض نوار بهداشتي داشته باشيد.
)3 عادت ماهانه بيش از 5 روز طول بكشد.
)4 خونريزي ماهانه به‌قدري شديد باشد كه در زندگي معمول شما اختلال ايجاد كند.
)5 احساس درد مداوم در زير شكم در طول قاعدگي ايجاد كند.
)6 قاعدگي شما نامنظم شود.
)7 خستگي، بي‌حالي و تنگي نفس(علايم كم‌خوني) ايجاد كند.

چرا و به چه علت؟
شايع‌ترين عللي كه مي‌توانند موجب خونريزي شديد قاعدگي شوند عبارتند از:
عدم تعادل هورموني: در هر دوره ماهانه طبيعي، تعادل بين هورمون‌هاي استروژن و پروژسترون، بازسازي ديواره رحم (اندومتر) را تنظيم مي‌كند. اين ديواره در طول قاعدگي تخريب شده و از طريق خونريزي از مهبل خارج مي‌شود. اگر تعادل بين هورمون‌ها به‌هم بخورد، اندومتر (ديواره رحم) بيش از حد رشد مي‌كند و به ناچار بايد خونريزي بيشتري صورت بگيرد تا اين ديواره بريزد و خارج شود. عدم تعادل هورموني در دختران جواني كه براي اولين‌بار عادت ماهانه مي‌شوند و همچنين در زناني كه به يائسگي نزديك مي‌شوند،‌بيشتر رخ مي‌دهد. هر علت ديگري كه بتواند تعادل هورموني را به‌هم بزند،‌ممكن است باعث منوراژي شود، مثل بيماري‌هاي تيروئيد كه اغلب با داروهاي هورموني قابل كنترل است. هر چند،‌استفاده نامناسب از داروهاي هورموني خود مي‌تواند يكي از علل مستقيم منوراژي باشد.
فيبروئيد رحم: اين تومور خوش‌خيم و غيرسرطاني رحم در سال‌هاي باروري شما ظاهر مي‌‌شود. فيبروئيد رحم مي‌تواند منجر به خونريزي شديدتر از طبيعي و يا طول كشنده قاعدگي گردد. عدم تعادل هورموني و فيبروئيد رحم با هم مسئول حدود 08 درصد علل منوراژي هستند.
پوليپ: پيشرفت رشد تومور كوچك خوش‌خيم در ديواره رحم (پوليپ رحم) مي‌تواند موجب خونريزي شديد يا طولاني قاعدگي شود. اغلب پوليپ رحم در سنين باروري و به علت توليد يا مصرف بيش از حد هورمون بوجود مي‌آيد و مي‌تواند منجر به خونريزي در زماني غير از زمان قاعدگي (لكه بيني) گردد.
كيست‌هاي تخمدان: اين كيسه‌هاي پر از مايع، داخل يا روي تخمدان‌ها ايجاد مي‌شوند. اين ضايعات اغلب خوش‌خيم هستند و به ندرت موجب بي‌نظمي‌‌هاي قاعدگي از جمله منوراژي مي‌شوند.
اختلال عملكرد تخمدان: نارسايي تخمدان‌ها در توليد، كامل كردن و آزاد كردن تخمك (تخمك‌گذاري) مي‌تواند موجب عدم تعادل هورموني و در نتيجه منوراژي شود.
آدنوميوز: اين بيماري وقتي ايجاد مي‌شود كه غدد اندومتر در عضلات رحم جاسازي شده كه اغلب موجب خونريزي شديد و درد مي‌گردد. در زنان ميانسالي كه تعداد بچه‌هاي زيادتري داشته‌اند، احتمال گسترش اين بيماري بيشتر است.
آي.يو.دي (دستگاه داخل رحمي:) خونريزي شديد قاعدگي يكي از عوارض شناخته شده آي.يو.دي است. اين دستگاه داخل رحمي كه براي جلوگيري از حاملگي به‌كار مي‌رود موجب لكه‌بيني خفيف در زمان استفاده از آن مي‌شود كه اغلب پزشك مجبور به خارج كردن آن از رحم فرد بيمار مي‌گردد.
عوارض بارداري: سقط جنين، حاملگي خارج رحمي و جايگزيني تخم بارور شده در لوله‌هاي رحمي به جاي رحم نيز مي‌تواند علت منوراژي باشد.
سرطان: به ندرت سرطان‌هاي دستگاه تناسلي زنان علت اين مشكل است. سرطان رحم، تخمدان و گردن رحم مي‌توانند موجب خونريزي شديد از مهبل شوند.
داروها: مصرف داروهاي خاصي از جمله‌ آنهايي كه ضد لخته (آنتي‌كواگولان) و ضدالتهاب هستند مي‌توانند با خونريزي شديد يا طولاني مدت قاعدگي مربوط باشند.
ساير شرايط: بعضي شرايط ديگر نيز مي‌تواند موجب منوراژي شده يا خطر آن را افزايش دهد. مثلا بيماري‌هاي التهاب لگن، مشكلات تيروئيد، اندومتريوز (رشد بافت رحم در خارج از رحم) لوپوس، بيماري‌ كبد يا كليه، اختلالات خوني ناشايع، سرطان و شيمي‌درماني مي‌توانند علت منوراژي باشند.

چه عواملي خطر منوراژي را افزايش مي‌دهد؟
)1 زنان جواني كه براي اولين بار عادت ماهانه را تجربه مي‌كنند به‌خصوص 21 تا 81 ماه بعد از اولين قاعدگي.
)2 زنان در دوران پيش از يائسگي به‌دليل عدم تعادل هورموني مستعدتر هستند.
)3 زناني كه اختلالات خوني ارثي دارند نيز احتمالا بيشتر دچار خونريزي شديد قاعدگي مي‌شوند.

چه زماني به پزشك مراجعه كنيم؟
بهتر است زمان ملاقات خود با پزشك را طوري تنظيم كنيد كه همزمان با خونريزي ماهانه شما باشد. اگر خونريزي‌تان به حدي شديد است كه يك نوار بهداشتي را در عرض يكي دو ساعت كاملا خيس مي‌كند،‌فورا به پزشك مراجعه كنيد. اگر درد شديد قاعدگي داريد كه با درمان‌هاي معمول خانگي برطرف نمي‌شود و يا اگر بعد از يائسه شدن خونريزي پيدا كرديد حتما با پزشكتان تماس بگيريد.
پزشك بعد از سئوالاتي كه راجع به دوره ماهانه شما و تاريخچه پزشكي بيماري‌هايتان مي‌پرسد،‌ ممكن است از شما بخواهد روزهاي خونريزي، مقدار و شدت خونريزي و نوار بهداشتي لازم براي كنترل آن را در دفتر يادداشتي ثبت كنيد. سپس معاينه فيزيكي انجام مي‌دهد و ممكن است آزمايش‌هاي بيشتري درخواست كند از جمله:
)1 آزمايش خون
)2 پاپ‌اسمير: در اين آزمايش پزشك سلول‌هاي گردن رحم را براي آزمايش ميكروسكوپي جمع مي‌كند تا از نظر عفونت، التهاب يا تغييرات پيش سرطاني و سرطاني بررسي شود.
)3 بيوپسي اندومتر: پزشك نمونه‌اي از بافت داخل رحم را براي بررسي زيرميكروسكوپ برداشت مي‌كند.
)4 سونوگرافي: از امواج صوتي براي توليد تصوير رحم، ‌تخمدان‌ها و لگن شما استفاده مي‌كند.
)5 هيستروسكپي: لوله باريكي با چراغي در انتهاي آن از طريق مهبل وارد رحم مي‌شود. اين كار به پزشكتان اجازه مي‌دهد داخل رحم شما را ببيند.
)6 گشاد كردن و تراشيدن رحم (كورتاژ.) در اين روش پزشك گردن رحم را باز مي‌كند و سپس يك دستگاه قاشقي شكل (كورت) وارد رحم شما مي‌كند تا بافت پوشاننده رحم را بتراشد و جمع كند تا براي آزمايش ميكروسكپي به آزمايشگاه بفرستد.
)7 هيستروسالپنگوگرافي: در اين روش نوعي رنگ از طريق گردن رحم به داخل رحم تزريق مي‌شود و سپس با اشعه ايكس عكس گرفته مي‌شود تا شكل و اندازه رحم و لوله‌هاي رحمي و تخمدان مشخص شود.

آيا اين خونريزي شديد عارضه هم دارد؟>
يكي از عوارض خونريزي شديد قاعدگي كم‌خوني فقرآهن است: در اين نوع كم‌خوني تعداد گلبول‌هاي قرمز سالم كم مي‌شود. هموگلوبين روي اين سلول‌ها وظيفه انتقال اكسيژن به بافت‌ها را به عهده دارد. بدن براي ساختن هموگلوبين نياز به آهن دارد. بنابراين هر علتي كه موجب كمبود ‌آهن خون شود مي‌تواند باعث كاهش رسيدن خون اكسيژن‌دار به بافت‌ها و در نتيجه كمبود انرژي و خستگي شود. در ضمن خون اكسيژن‌دار به پوست شما رنگ صورتي شادابي مي‌بخشد و به همين دليل افراد كم خون معمولا رنگ پريده به‌‌نظر مي‌رسند. كم‌خوني متوسط تا شديد مي‌تواند موجب تنگي نفس و تشديد ضربان قلب، احساس سبكي درسر،‌ صداي زنگ در گوش (تي‌ني‌توس)، تحريك‌پذيري، رنگ‌پريدگي، نشانگان پاهاي بي‌قرار و پريشاني روان گردد. در كم‌خوني شديد و طول كشيده‌اي كه بدون درمان رها شود ممكن است مشكلات قلبي نيز ايجاد شود. در زنان بارداري كه كم‌خون هستند به‌خصوص در سه ماهه اول احتمال پيامدهاي ناگوار حاملگي افزايش مي‌يابد.
راه‌هاي درمان
بر اساس عوامل مختلفي پايه‌گذاري شده از جمله:
سلامت كلي و سابقه بيماري‌هاي شما
وسعت بيماري
علت بيماري
تحمل شما نسبت به داروها يا اعمال جراحي
اثرات بيماري بر زندگي شما
انتظار پزشك شما از وضعيت پيشرفته‌بيماريتان
نظر و ترجيح شخصي شما
درمان‌هاي دارويي عبارتند از:
)1 مكمل‌هاي آهن: بهتر است قبل از ايجاد كم‌خوني‌،مصرف قرص آهن را آغاز كنيد.(البته با مشورت پزشك)
)2 مهاركننده‌هاي پروستاگلندين : اين داروها شامل داروهاي ضدالتهاب غيراستروئيدي مانند ايبوبروفن است كه به كاهش انقباضات دردناك و خونريزي كمك مي‌كنند.
)3 قرص‌هاي ضدبارداري خوراكي: در كنار اثر ضدبارداري،‌اين قرص‌ها مي‌توانند تخمك‌گذاري را تنظيم كنند و به كاهش دوره‌هاي خونريزي شديد و طولاني كمك كنند.
)4 پروژسترون: مي‌تواند عدم تعادل هورموني را تصحيح كرده،‌خونريزي را كاهش دهد.
اگر شما دچار خونريزي شديد ناشي از مصرف داروهاي هورموني هستيد لازم است پزشك با تغيير دارو يا قطع آن مشكل را حل كند. اگر درمان دارويي در مورد شما موفقيت‌آميز نباشد ممكن است نياز به جراحي پيدا كنيد.

توصيه‌هايي براي بيماران
)1 آسپرين نخوريد چون ممكن است منجر به افزايش خونريزي شود.
)2 رژيم غذايي مناسب و ورزش كافي داشته باشيد.
)3 قرص‌ آهن براي جلوگيري از كم‌خوني مصرف كنيد.
)4 تمام جنبه‌هاي مشكل خود از جمله علل قابل كنترل و درمان‌هاي جديد را بشناسيد،‌حداقل سالي يك‌بار شمارش گلبول‌هاي خون و آزمايش‌‌هاي سالانه مرتب را انجام بدهيد.
)5 از حمايت‌هاي خانواده و دوستان استفاده كنيد، اين امر مي‌تواند در كاهش اثرات بيماري بر شما موثر باشد و روزگار سخت بيماري را برايتان قابل تحمل سازد.
)6 حداقل هر 4 تا 6 ساعت نوار بهداشتي خود را تعويض كنيد.

لذت مادر شدن

▲هفته دوم: هنوز اول عشق است

از همان موقعي كه تصميم به بچه‌دار شدن گرفتيم، بايد قرص‌هاي تقويتي مي‌خوردم: اسيدفوليك و مولتي‌ويتامين، <حالا حتما بايد بخورم؟ نميشه با غذا و ...؟( >قرص‌ خوردن را هيچ وقت دوست نداشتم)
خانم دكتر خيلي جدي گفت (انگار كه هيچ برو برگردي ندارد< :)!نه كه نميشه؟ براي تكامل دستگاه عصبي بچه، كه اكثرش تو سه ماهه اول بارداري اتفاق مي‌افتد، رسيدن اسيد‌فوليك حياتي و خيلي مهمه! مقدارش هم خيلي بيشتر از حد معموله و معلوم نيست رژيم‌ غذايي بتونه همشو تامين كنه. نمي‌خواي كه بچه‌ات عقب‌مونده ذهني بشه؟>!
<اما چرا از حالا؟ حالا كه هنوز باردار نشده‌ام>!
جوابش اين بود كه چون تكامل دستگاه عصبي از همان روزهاي اول بعد از بارداري شروع شده،‌نمي‌شود رساندن اسيدفوليك را به تاخير انداخت. <اين يه ريسكه، متوجهي؟>
متوجه بودم و حالا هر روز يك فوليك به بچه‌ام مي‌رسانم. به اضافه روزي يك كپسول مولتي ويتامين. موقع خوردن قرص‌ها، اول كلي سفارش مي‌كنم: <ميرين پيش اون توپه، سلول‌هايي رو كه مي‌خوان مغز بچه‌ام بشن، پيدا مي‌كنيد. اول سلام مي‌كنيد، خودتونو معرفي مي‌كنيد،‌خيلي هم مودب! بعد اجازه مي‌ديد كه ازتون استفاده كنند. آفرين! سلام منو هم بهش برسونيد>!
عليرضا كلي مسخره‌ام مي‌كند و سربه سرم مي‌گذارد. اما مي‌گويم: <اين هم جزء تفريحات جانبي بارداريه؟ به دل نگير>!
خودم سيگار نمي‌كشم. عليرضا هم سيگاري نيست، اما بدبختانه هميشه مجبور بودم دود سيگار‌هاي نخ به نخ برادرم را تحمل كنم. حالا وضع فرق كرده. خيلي مودبانه و در عين حال جدي، بهش تذكر مي‌دهم:
<رضا جان! لطفا جلوي من و بچه سيگار نكشيد، ضرر داره>!
او هم كه مثل من در حال يادآوري مداوم است براي <دايي شدن>، فوري عذرخواهي مي‌كند و مي‌گويد: <اصلا مي‌خوام تا قبل از به دنيا اومدن اين بچه،‌كلا بذارمش كنار. نمي‌خوام دايي‌اش الگوي منفي براش بشه>!
خدا مي‌داند كه اين بچه تا آخر مي‌خواهد چه اثرهاي خوبي روي كل فاميل بگذارد! آن قدر كه از سيگاري شدنش در آينده مي‌ترسم، نگران كم‌شدن اكسيژن بندناف و ناهنجاري‌هاي عصبي و غيرعصبي و كم‌وزني و غيره و غيره ناشي از دود سيگار نيستم، آخر مگر چقدر در دوران حاملگي همنشين يك سيگاري مثل برادرم هستم؟ اما‌<الگو...> اين خطرناك است؟

نوشته شده توسط ثمینه خندان/کارشناس ارشد مامایی در 1:34 | لینک ثابت •

شنبه یکم بهمن ۱۳۸۴

هفته نامه سلامت می گوید:زور زدن ممنوع

درباره وبلاگ

منوی اصلی

آرشیو موضوعی

پیوندها